OBORNIKI. Władze miasta z dumą ogłosiły zakończenie największej inwestycji ubiegłego roku, która zrealizowana została dzięki zewnętrznemu dofinansowaniu.
Mowa o kompleksowym remoncie budynku, który w przeszłości służył jako zbór protestancki, a obecnie zyskuje nową funkcję.
Obiekt, położony na skarpie w sąsiedztwie obornickiego liceum, przeszedł gruntowną renowację, której całkowity koszt wyniósł ponad milion złotych. Aż 98% tej kwoty pokryte zostało z rządowego Programu Odbudowy Zabytków.
W tej chwili trwają prace wykończeniowe, a po rozstrzygnięciu przetargu na instalacje wewnętrzne, budynek jest już niemal gotowy do użytku.
Jego przyszła funkcja, jak podkreślają władze, będzie mieć duże znaczenie dla mieszkańców Obornik. Zgodnie z podjętą decyzją, obiekt, który początkowo miał zostać przekazany Obornickiej Orkiestrze Dętej, zostanie przekształcony w Salę Ślubów, czyli miejsce, w którym odbywać się będą świeckie ceremonie zawarcia małżeństw.
Zasadnicza zmiana w projekcie miała na celu lepsze wykorzystanie potencjału budynku, który, mimo że będzie pełnił rolę sali ślubnej, zyska także drugą funkcję. Przestronny obiekt posłuży jako miejsce prób dla zespołów teatralnych związanych z Domem Kultury. Dzięki temu ma powstać miejsce, które łączy w sobie charakter uroczysty, idealny na ceremonie zaślubin, oraz artystyczny, dedykowany twórczości lokalnych grup artystycznych.
Nie obyło się jednak bez pewnych kontrowersji. Na etapie opracowywania projektu remontu wkradł się błąd w tytule inwestycji. Oficjalnie podano, że realizowana jest rewitalizacja oraz adaptacja pomieszczeń budynku dawnego zboru ewangelicko-augsburskiego.
Jednak budynek ten w rzeczywistości nie był nigdy związany z ewangelicko-augsburską gminą wyznaniową w Obornikach, lecz z Kościołem Ewangelicko-Luterskim.
To właśnie staroluteranie wybudowali zbór w Obornikach w latach 40. XIX wieku, a nie ewangelicy augsburscy, jak błędnie wskazano w projekcie. Błąd wynikał z niepełnej wiedzy na temat historii protestantyzmu w regionie, szczególnie w odniesieniu do lokalnych różnic wyznaniowych.
Staroluteranie, którzy podjęli decyzję o budowie zboru, stanowili odłam protestantyzmu sprzeciwiający się włączeniu wiernych pod kościelne zwierzchnictwo władców Prus a potem Niemiec. W latach 40. XIX wieku wyodrębnili się od oficjalnego, protestanckiego Kościoła niemieckiego.
Zbór w Obornikach był jednym z nielicznych obiektów związanych z tym nurtem w regionie. Warto przypomnieć, że w okresie II Rzeczypospolitej zbór ten nadal należał do niewielkiego Kościoła Ewangelicko-Luterskiego w Polsce Zachodniej, a nie Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.
Historia staroluteranizmu w Wielkopolsce jest związana z zaborami. W 1817 roku król Prus, Fryderyk Wilhelm III, zainicjował reformę kościelną, tworząc jednolity Kościół Ewangelicki pod zwierzchnictwem państwa. Zmieniono pewne elementy doktryny, modlitw czy liturgii. Reforma ta spotkała się z oporem części duchowieństwa i wiernych, którzy nie godząc się z centralizacją i zmianami obrzędów, postanowili kontynuować dawne tradycje luterańskie na ziemi obornickiej. Ci, którzy sprzeciwiali się reformom, zostali określeni mianem staroluteran. Przywódcą tego ruchu był teolog i pastor Johann Gottfried Scheibel, który stał na czele separatystów.
W wyniku nacisków władz i represji wobec duchownych luterańskich, wielu z nich zostało aresztowanych lub zmuszonych do wyjazdu. W 1841 roku, pomimo trudności, zwołano synod, na którym powstała nowa organizacja – Kościół Ewangelicko-Luterski w Prusach. Dopiero w 1845 roku staroluteranie otrzymali zgodę rządu w Berlinie na legalne zarejestrowanie swojej wspólnoty. Ponieważ wciąż nie byli równouprawnieni z Kościołem państwowym, a nawet prześladowani, wielu wiernych wyemigrowało, szczególnie do Ameryki, gdzie tworzyli własne organizacje kościelne i wspólnoty.
Zbór staroluterański w Obornikach powstał w latach 40. XIX wieku, kiedy wówczas dość duża luterska społeczność lokalna postanowiła wybudować, za własne pieniądze, miejsce kultu na potrzeby niezależnej wspólnoty. Budynek był skromny, jednonawowy, nieotynkowany, przykryty dachem dwuspadowym.
Po I wojnie światowej obornicki zbór z kilkunastoma innymi utworzył odrębny od ewangelików augsburskich Kościół Ewangelicko-Luterski w Polsce Zachodniej. W 1937 roku, w czasie II Rzeczypospolitej, w obornickim zborze modliło się jednak tylko 48 wiernych. W wyniku represji z okresu II Rzeszy i migracji obornickich staroluteran do Ameryki, ich liczba stale malała, aż do ostatecznego wygaszenia działalności tej wspólnoty po II wojnie światowej. Dzisiaj wielu niemieckich luteran w USA ma obornickie korzenie.
Renowacja budynku, który niegdyś stanowił centrum życia religijnego staroluteran, to nie tylko historia o zachowaniu pamięci o tej specyficznej tradycji protestanckiej, ale także ważny element odnowy Obornik. Dzięki środkom z Programu Odbudowy Zabytków, obiekt ten odzyskał dawny blask, a jego nowa rola – jako Sala Ślubów oraz przestrzeń dla artystycznych działań – łączy przeszłość z teraźniejszością.
Oborniki zyskują dzięki temu unikatowe miejsce, które będzie służyć zarówno przyszłym parom młodym, jak i lokalnym artystom, a także każdemu, kto pragnie poznać złożoną historię ziemi obornickiej.
