JARACZ. Muzeum Młynarstwa i Wodnych Urządzeń Przemysłu Wiejskiego obchodzi w tym roku 35-lecie oficjalnego otwarcia. Wspólnie z zaproszonymi gośćmi, w cieniu starych drzew, na dziedzińcu przed Domem Młynarza, celebrowano wyjątkową uroczystość. Nie obyło się bez jubileuszowego tortu i niespodzianki muzycznej.
Podczas spotkania pod adresem muzeum oraz jego pracowników skierowano wiele wyrazów uznania, gratulacji, życzeń, ale także podziękowań za codzienną, nie zawsze łatwą pracę.
Muzeum to wyjątkowa przestrzeń, która od lat skupia ludzi pełnych pasji i zaangażowania, a jednocześnie stanowi pomost pomiędzy teraźniejszością i przyszłością. I tym razem wokół starego młyna zebrała się społeczność, która w różnych formach i na różnych polach wspiera pracę muzeum. I to także dzięki temu wsparciu muzeum może się rozwijać i spełniać swoją misję.
Uroczystość swoją obecnością uświetnili przedstawiciele Muzeum Narodowego Rolnictwa w Szreniawie na czele z dyrekcją, a także lokalnych władz z Rogoźna i Obornik, sołtys Jaracza, oraz delegacje z zaprzyjaźnionych muzeów, organizacji, stowarzyszeń i lokalnych przedsiębiorstw. Wśród gości znaleźli się także byli kierownicy obiektu.
Podczas jubileuszu zaprezentowana została również nowa publikacja: Od osady młyńskiej do muzeum, wydana specjalnie z okazji 35-lecia działalności Muzeum Młynarstwa w Jaraczu. Kilkadziesiąt stron albumu wypełniają przepiękne zdjęcia osady, okraszone opowieścią o jej początkach i historią powstawania muzeum. Prócz tego zawiera też wiele ciekawostek, opisy ekspozycji, wystaw plenerowych, a także informacje dotyczących oferty edukacyjnej i imprez organizowanych przez Muzeum Młynarstwa. Publikacja jest już dostępna w muzealnym sklepiku z pamiątkami.
Najstarsza pisana wzmianka o młynie w Jaraczu pochodzi z 1445 r. Na przestrzeni wieków osada wielokrotnie zmieniała właścicieli, a pod koniec XIX w. teren przeszedł w ręce niemieckie. W skład osady wchodził wówczas drewniany młyn napędzany kołem wodnym. Po przeprowadzeniu regulacji Wełny pod koniec XIX wieku na młyn zaadaptowano spichlerz, a na napęd dla nowego młyna wykorzystano turbinę Francisa. Na początku XX wieku osada z folwarkiem obejmowała 71 hektarów (w tym grunty orne, łąki, pastwiska i lasy), oprócz przetwórstwa zbożowego w folwarku zajmowano się także hodowlą bydła rasy holenderskiej. W 1924 r, młyn częściowo uległ spaleniu, a w 1926 roku został odbudowany. W 1933 roku właścicielami młyna zostali Lisa i Alfred Magdenz.
Po zakończeniu II wojny światowej osada młyńska wraz z folwarkiem przeszła na własność Skarbu Państwa, a następnie została oddana w dzierżawę – użytkownicy zmieniali się kilkukrotnie. W latach 60-tych XX wieku młyn przejęła Gminna Spółdzielnia i użytkowała go do 1976 roku, wtedy to odbyły się ostatnie przemiały zboża.
Teren dawnej osady został przekazany Muzeum Narodowemu Rolnictwa w Szreniawie w 1981 r., prace nad odrestaurowaniem i zaadaptowaniem obiektów trwały do 1989 roku, kiedy to nastąpiło oficjalne otwarcie Muzeum Młynarstwa i Wodnych Urządzeń Przemysłu Wiejskiego w Jaraczu.
